I. Wprowadzenie
W dniu 01 stycznia 2012r. weszła w życie ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U.11.113.657) [dalej: „Ustawa”], która w dość rewolucyjny sposób rozszerza zakres wykorzystania technologii informatycznych w opiece zdrowotnej. Ustawa ta ma w założeniu umożliwić funkcjonowanie całego systemu e-zdrowia w Polsce, w tym precyzyjnie przypisać zadania poszczególnym podmiotom zaangażowanym w ten proces. Jej uchwalenie było wynikiem zarówno szeroko rozumianych planów informatyzacji w Polsce, jak i uwarunkowaniami europejskimi.
Ustawa określa organizację i zasady działania systemu informacji w ochronie zdrowia [dalej: „system informacji”], w którym przetwarzane są dane niezbędne do prowadzenia polityki zdrowotnej państwa, podnoszenia jakości i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej oraz finansowania zadań z zakresu ochrony zdrowia.
Wedle założeń projektodawców , celami tejże Ustawy są:
- Stworzenie warunków informacyjnych umożliwiających podejmowanie w dłuższej perspektywie optymalnych decyzji w zakresie polityki zdrowotnej niezależnie od przyjętego modelu organizacyjnego opieki zdrowotnej oraz zasad jej finansowania.
- Stworzenie stabilnego systemu informacji w ochronie zdrowia, charakteryzującego się z jednej strony elastycznym podejściem do organizacji systemu zasobów ochrony zdrowia, w tym do modelu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych, z drugiej strony odpornością na zaburzenia w gromadzeniu i archiwizacji danych, spowodowane zmianami systemowymi w ochronie zdrowia.
- Zmniejszenie luki informacyjnej w sektorze ochrony zdrowia, uniemożliwiającej zbudowanie optymalnego modelu opieki zdrowotnej.
- Uporządkowanie istniejącego systemu zbierania, przetwarzania i wykorzystywania informacji w ochronie zdrowia w oparciu o zasady:
- otwartości i interoperacyjności poszczególnych elementów systemu informacji, umożliwiając wymianę danych pomiędzy poszczególnymi elementami systemu informacji w ochronie zdrowia,
- ograniczania redundancji danych gromadzonych w poszczególnych elementach systemu informacji w ochronie zdrowia,
- wspierania wtórnego wykorzystania danych i informacji gromadzonych przez podmioty publiczne, w tym wykorzystania danych administracyjnych dla celów statystycznych,
- funkcjonalizacji i zmniejszenia obciążeń administracyjnych oraz kosztów gromadzenia i wymiany informacji w ochronie zdrowia,
- zapewnienia wysokiego poziomu wiarygodności i jakości danych.
- Poprawa funkcjonowania opieki zdrowotnej w Polsce przez zapewnienie kompleksowości, aktualności, niesprzeczności norm, procesów, systemów i zasobów informacyjnych sektora ochrony zdrowia mających wpływ na zachowanie spójności ładu informacyjnego w ochronie zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb informacyjnych obywateli.
- Optymalizacja nakładów finansowych ponoszonych na informatyzację sektora ochrony zdrowia i rozwój społeczeństwa informacyjnego w obszarze zdrowia względem uzyskiwanych efektów.
- Przywrócenie właściwych relacji pomiędzy wytwórcą danych, gestorami systemów informacyjnych zbierających dane a podmiotami wykorzystującymi i analizującymi informacje generowane w systemach informacyjnych.
- Wdrożenie dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), mającej na celu realizację zadań związanych z realnym funkcjonowaniem społeczeństwa informacyjnego. Służyć temu mają przepisy dotyczące geoportalu infrastruktury informacji przestrzennej, który może stanowić kluczowy element dla systemu informacji w ochronie zdrowia pod kątem wizualizacji infrastruktury przestrzennej z zakresu ochrony zdrowia oraz może posłużyć do prezentowania informacji o obiektach istniejących czy projektowanych w ich przestrzennym odniesieniu do danego regionu.Geoportal i system informacji w ochronie zdrowia powinny przyczynić się do wymiany i udostępniania określonych danych co może korzystnie wpłynąć na zachowanie aktualnego zasobu informacji po obu stronach platform on-line.
Ustawa wprowadza ramy organizacyjno-prawne, by te wszystkie cele mogły zostać zrealizowane. Pełna realizacja tych celów, czyli pełne wdrożenie systemu e-zdrowia w Polsce zakłada realizację już konkretnych projektów merytorycznych, który wdrożenie będzie decydowało o powodzeniu realizacji wyżej przedstawionych celów ogólnych. Do tych projektów merytorycznych zaliczyć można przede wszystkim:
- Centralne Rejestry Ochrony Zdrowia – Informatyzacja Referencyjnych Podmiotowych Rejestrów Pierwotnych w Ochronie Zdrowia (rejestr lekarzy, pielęgniarek, rejestr farmaceutów, rejestry praktyk lekarskich, rejestr zakładów opieki zdrowotnej);
- Statystyka ochrony zdrowia oraz rejestry przedmiotowe ochrony zdrowia – informatyzacja procesów statystycznych oraz rejestrów przedmiotowych takich jak rejestr onkologiczny, rejestr kardiologiczny, karta statystyczna szpitalna, rejestr wad genetycznych itp.;
- Centralny Rejestr Usługodawców – Budowa centralnego rejestru usługodawców jako rejestru wtórnego;
- Centralny Rejestr Usługobiorców – Budowa centralnego rejestru usługobiorców jako rejestru wtórnego;
- Centralny Rejestr Pracowników Medycznych – budowa centralnego rejestru pracowników medycznych jako rejestru wtórnego;
- Elektroniczna Dokumentacja Medyczna – Informatyzacja prowadzenia dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz w praktykach lekarskich;
- Internetowe Konto Pacjenta (IKP);
- Elektroniczna Recepta – wdrożenie systemu elektronicznej recepty;
- zapisy do lekarza on-line i system monitorowania dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej – udostępnienie usług umożliwiających pacjentom zapisy do lekarza on-line oraz możliwość monitorowania swojego statusu;
- elektroniczne rozliczenia – wdrożenie systemów umożliwiających płatnikom świadczeń przeprowadzania rozliczeń z usługodawcami w tym wprowadzenie systemu elektronicznego fakturowania;
- Monitorowanie Zagrożeń oraz Informacyjne wspomaganie systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne;
- Monitorowanie Kosztów Leczenia i Sytuacji Finansowo-Ekonomicznej Zakładów Opieki Zdrowotnej;
- Monitorowanie Obrotu Produktami Leczniczymi;
- Monitorowanie Kształcenia Pracowników Medycznych;
- usługi telemedyczne – wdrożenie i uruchomienie usług telemedycznych.